Nông - Lâm - Ngư nghiệp [ Đăng ngày (17/03/2021) ]
Tổng quan về bệnh Columnaris trên cá nước ngọt
Nghiên cứu: “Tổng quan về bệnh Columnaris trên cá nước ngọt” do tác giả Nguyễn Ngọc Du - Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II thực hiện.

Trong nghề nuôi cá da trơn ở Mỹ, Flavobacterium columnare là vi khuẩn phổ biến thứ hai, sau E. ictaluri (Hawke & Thune, 1992), gây tổn thất hàng năm lên đến 30 triệu USD (Shoemaker và ctv., 2011). Trong suốt hai thập kỷ gần đây, bệnh columnaris cũng là mối đe dọa lớn nhất cho nghề nuôi cá hồi (Salmo salar), cá hồi vân (Salmo trutta), cá hồi Thái Bình Dương (Oncorhynchus mykiss) ở vùng Fennoscandia, Phần Lan. Vi khuẩn này cũng được coi là tác nhân gây bệnh quan trọng trong nghề nuôi cá rô phi ở Brazil. F. columnare cũng gây bệnh ở nhiều loài cá cảnh nhiệt đới như cá molly (Poecilia sphenops), cá platie (Xiphophorus maculatus) (Decostere và ctv., 1998), cá da trơn Brazil và cá rô phi sông Nile (Barony và ctv., 2015). Bệnh columnaris được cho là nguyên nhân gây tổn thất nhiều nhất ở các trang trại nuôi cá da trơn ở bang Mississippi (Mỹ) vào năm 2000 (Khoo, 2001). Trên 70% hộ nuôi cho biết bệnh columnaris hoặc sự kết hợp của bệnh columnaris và những bệnh do tác nhân khác là nguyên nhân gây thiệt hại kinh tế lớn nhất đối với các hộ nuôi cá da trơn ở bốn bang nuôi phổ biến loại cá này ở Mỹ (Khoo, 2001). Theo thống kê của hệ thống kiểm soát sức khỏe động vật quốc gia của Mỹ vào năm 2004, bệnh ESC (do E. ictaluri) và columnaris (do F. columnare) là hai bệnh đứng đầu trong danh sách những bệnh truyền nhiễm ở cá da trơn. Những ghi nhận từ phòng xét nghiệm bệnh cá của trường đại học bang Mississippi ở Stoneville cho thấy columnaris chiếm 40,9% và ESC chiếm 30,7% trường hợp cá bệnh vào năm 2004. Tỷ lệ chết của cá da trơn giai đoạn từ bột lên giống từ 30 đến 50% hoặc cao hơn. Số liệu thống kê đã ghi nhận tỷ lệ thiệt hại cao nhất là do ESC chiếm 28%, tương đương thiệt hại khoảng 13,5 triệu USD, columnaris là nguyên nhân gây thiệt hại thứ hai chiếm 23%, tương ứng với khoản tổn thất 10,8 triệu USD (Nguồn: đại học bang Mississippi, 2004). Khoảng thời gian từ năm 2004 – 2007, tỷ lệ thiệt hại do bệnh columnaris chiếm 18,33% (Cunningham và ctv., 2012).

Bài báo giới thiệu về tình hình bệnh columnaris ở cá nước ngọt trên thế giới và Việt Nam, tác nhân gây bệnh, cơ chế gây bệnh, đường truyền lây và các biện pháp phòng trị. Một trong những biểu hiện của bệnh columnaris được ghi nhận phổ biến trong sản xuất cá tra giống là trắng đuôi, thối đuôi và được gọi là bệnh “trắng đuôi, thối đuôi”. Bệnh gây nhiều thiệt hại trong quá trình ương nuôi cá da trơn, đặc biệt từ giai đoạn bột lên hương. Hơn nữa, bài báo cung cấp thông tin về những nghiên cứu và triển vọng trong phòng trị bệnh columnaris

Bệnh columnaris trên cá nước ngọt mặc dù đã được nghiên cứu nhiều trên thế giới nhưng vẫn chưa được quan tâm đúng mức ở Việt Nam. Cho đến nay, chưa có thống kê chính thức nào về tỷ lệ thiệt hại do bệnh này ở cá nước ngọt nói chung và cá tra nói riêng. Bệnh gây tuột nhớt trầm trọng ở cá giai đoạn nhỏ trong sản xuất giống và thường gây chết cấp tính. Đối với những cá lớn hơn, bệnh thường biểu hiện lở loét gốc vây lưng và đuôi, tuột nhớt, nhớt tạo thành đám như bông bám ở vùng bị xâm nhiễm, hoại tử mang… dẫn đến thiệt hại đáng kể trong quá trình nuôi. Việc phát sinh dịch bệnh phần lớn do môi trường thay đổi đột ngột, tạo điều kiện cho vi khuẩn tồn tại trong môi trường phát triển và gây bệnh trên cá. Việc phòng trị bệnh columnaris cho cá trước đây chủ yếu dùng kháng sinh vì hiệu quả điều trị tốt. Tuy nhiên do chính sách hạn chế sử dụng kháng sinh, nhiều giải pháp thay thế đã và đang được nghiên cứu trên thế giới và có những kết quả nhất định như các hóa chất xử lý môi trường nuôi, vaccine, thảo dược, probiotic, prebiotic. Ở Việt Nam, việc phòng trị bệnh chưa có nghiên cứu nào được công bố mà phần lớn dựa vào kinh nghiệm của người nuôi và thường chữa bệnh theo hướng bao vây. Do tính chất phát bệnh, hiệu quả chữa trị chỉ khi cá được xử lý kịp thời.

ntdinh
Theo Tạp chí nghề cá sông Cửu Long, số 15/2019
In bài viết  
Bookmark
Ý kiến của bạn

Video  
 

Video

 



© Copyright 2020 Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ - Sở Khoa học & Công nghệ TP. Cần Thơ
Địa chỉ: 118/3 Trần Phú - Phường Cái Khế - Quận Ninh Kiều - thành phố Cần Thơ
Giấy phép số: 05/ GP-TTĐT, do Sở Thông tin và Truyền Thông thành phố Cần Thơ cấp ngày 23/5/2017
Trưởng Ban biên tập: Ông Vũ Minh Hải - Giám Đốc Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ - Sở Khoa học & Công nghệ TP. Cần Thơ
Ghi rõ nguồn www.trithuckhoahoc.vn khi bạn sử dụng lại thông tin từ website này
-->