Vi khuẩn lactic (lactic acid bacteria, LAB) được ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp, có tác dụng trong việc cải tạo đất, kiểm soát sinh học, phòng trừ bệnh và kích thích tăng trưởng cây trồng. LAB đã được phân lập từ nhiều nguồn khác nhau như trên thực vật và các sản phẩm lên men chua truyền thống. Tuy nhiên, các nghiên cứu về LAB trong đất còn hạn chế. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm phân lập, tuyển chọn và định danh các chủng LAB có hoạt tính sinh học cao từ mẫu đất trồng rau có tiềm năng ứng dụng sản xuất chế phẩm sinh học góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững.
|
Đất xung quanh vùng rễ cây rau được thu như sau: dùng muỗng sạch loại bỏ lớp đất mặt (khoảng 5 cm) và lấy khoảng 100 g đất, mỗi luống lấy đất ở 5 điểm khác nhau rồi trộn đều và lấy khoảng 100 g cho vào túi zip sạch và được tính là một mẫu. Ghi rõ thời gian, địa điểm và loại rau khi thu mẫu. Mẫu đất được trữ trong thùng lạnh (< 10°C, có đá gel), vận chuyển về phòng thí nghiệm và được phân tích trong vòng 2 ngày. Vi khuẩn lactic được phân lập trên môi trường MRS agar có chứa 1% CaCO3, ủ ở 30°C trong 3 ngày. Các khuẩn lạc nghi ngờ là LAB được chọn lọc dựa vào vòng phân giải CaCO3 trên đĩa môi trường.
Từ 33 mẫu đất trồng rau thu thập tại thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) đã phân lập được 25 chủng vi khuẩn lactic. Các chủng phân lập có khuẩn lạc nhỏ, tròn, lồi, màu trắng đục, bờ đều, tế bào hình que ngắn kết đôi hoặc xếp chuỗi, Gram dương, catalase âm tính. Dựa vào khả năng sinh acid lactic, đã chọn được 05 chủng LAB (kí hiệu DT2, CT3, CC2, XL7 và S2) có khả năng sinh acid mạnh với đường kính vòng phân giải CaCO3 trên đĩa thạch MRS từ 1,03 – 1,33 cm và sinh 11,8 – 14,3 mg/mL acid sau 2 ngày ủ ở 30°C. Tất cả các dòng LAB tuyển chọn có khả năng kháng Fusarium oxysporum ở mức độ 1 với tỉ lệ ức chế từ 10,66 – 19,96% và kháng Phytopthora sp. ở mức độ 3 với tỉ lệ ức chế từ 50,86 – 57,44% sau 3 ngày. Các dòng LAB không thể hiện tính kháng với E. coli và Staphylococcus aureus, nhưng kháng với Bacillus spizizenii và Salmonella typhi với đường kính vòng vô khuẩn lần lượt 3,33 – 4,90 mm và 2,43 – 3,37 mm sau 1 ngày ủ. Các dòng LAB tuyển chọn có trình tự 16S rRNA tương đồng 97 – 100% với Lactobacillus plantarum. |